W dniach od 17 lutego do 6 marca 1945 roku rozegrała się tak zwana bitwa lubańska, która była elementem szerszej operacji o kryptonimie "Kozica" (niem. Gemse). Te kontrofensywne poczynania miały na celu przerwanie oblężenia twierdzy Wrocław (niem. Festung Breslau). Wyjątkowo krwawe i brutalne walki doprowadziły do wyparcia z Lubania żołnierzy Armii Czerwonej. Wojska niemieckie pozostały w mieście aż do kapitulacji III Rzeszy w dniu 8 maja 1945 roku. Działania te nie miały szans powodzenia z taktycznego i militarnego punktu widzenia, jednak zostały wykorzystane w wojennej indoktrynacji. Świadczy o tym wizyta w ówczesnym Lauban ministra propagandy III Rzeszy dra Josepha Goebbelsa. Odznaczył on wtedy 16-letniego Willyego Huebnera, co zostało uwiecznione na fotografii, która stała się symbolem tamtych wydarzeń. Zwycięstwo armii niemieckiej zostało okupione życiem ponad 1000 wojskowych i prawie 2000 cywiliów. Po 80 latach udaliśmy się do Lubania, aby poszukiwać tamtych ofiar. Na podstawie dokumentów archiwalnych odnaleźliśmy przy obecnej ulicy Zawidowskiej niewielki, zapomniany cmentarz wojskowy. W trakcie dwuetapowych prac archeologicznych natrafiliśmy na szczątki 35 żołnierzy niemieckich, a przy 11 z nich odkryliśmy żołnierskie znaki tożsamości. W celu zdobycia dalszych informacji o bitwie lubańskiej zachęcamy do sięgnięcia po książkę zaprzyjaźnionego eksperta, p. Arkadiusza Wilczyńskiego pt. "Lubań 1945. Ostatnie zwycięstwo III Rzeszy" z 2006 roku.